بهترین نقش آفرینی های حامد بهداد

حامد بهداد، متولد سال ۱۳۵۲ در مشهد، درست بیست سال پیش و با فیلم «آخر بازی» همایون اسعدیان به سینمای ایران معرفی شد.

او در این دو دهه فراز و نشیب‌های زیادی را از سر گذرانده؛ گاهی اظهار نظرهای تند و تیزش با واکنش‌های منفی اهالی سینما همراه شده، بارها بخاطر آن‌چه غرور و خودپسندی خوانده می‌شود و البته خودش آن را صداقت می‌داند، مورد انتقاد واقع شده و چندی پیش هم بخاطر ادبیات عجیبش که پر از واژه‌های انگلیسی بود، در کانون توجهات قرار گرفت.

بهداد برای سال‌های طولانی با اتهام تکراری شدن و فرو رفتن در کلیشه جوان عصبی‌مزاج و پرخاشگر روبرو بود؛ اما آن‌قدر به تلاش ادامه داد تا این‌که امروز و در اواخر پنجمین دهه از زندگی خود، کاملا شکل و شمایل یک بازیگر پخته و منعطف را پیدا کرده است. در این مطلب نگاهی داریم به ده نقش‌آفرینی برتر حامد بهداد.

۱۰. آخر بازی (۱۳۷۹، همایون اسعدیان)

در مورد ورود حامد بهداد به عرصه بازیگری روایت‌های مختلفی وجود دارد که به نظر می‌رسد همه آن‌ها هم درست هستند، اما هر کدامشان، از زاویه‌ای خاص، به این ماجرا می‌پردازند. در هر صورت، «آخر بازی» اگرچه فیلم متوسطی بود، اما فرصت کافی برای یکی از بهترین استعدادهای بازیگری دو دهه اخیر سینمای ایران را در اختیار او گذاشت.

بهداد در این فیلم نقش پویا، یک دانشجوی منزوی و آشفته که از همه طرف تحت فشار قرار دارد و سهوا درگیر ماجرای یک قتل هم می‌شود را، ایفا می‌کرد. او با این نقش نشان داد که کوهی از انگیزه است و توانست در نخستین تجربه خود، چشم‌ها را خیره کند.

بهداد برای بازی در این فیلم توانست در گام نخست، نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد در نوزدهمین جشنواره فیلم فجر شود و در حالی که شانس بالایی هم برای دستیابی به سیمرغ داشت، این رقابت را به حسین عابدینی واگذار کرد.

۹. بوتیک (۱۳۸۲، حمید نعمت الله)

سینمای ایران، تقریبا به ازای هر چند سال، از یک فیلم غافلگیرکننده رونمایی می‌کند و چنین فیلم‌هایی که به معنای دقیق کلمه «درآمده‌اند»، معمولا به عنوان برگی درخشان و فصلی تازه در کارنامه اکثر عوامل فیلم، به تاریخ الصاق می‌شوند. «بوتیک» یکی از همین فیلم‌های غیر قابل انتظار از فیلمسازِ آن زمان کم نام و نشانی به نام حمید نعمت‌الله بود که توانست سیل تحسین مردم و منتقدان را به سمت خود روانه کند.

پرداخت درست فیلمنامه و اجرای باکیفیت این فیلم، موقعیتی طلایی را در اختیار بازیگرانش قرار داد و محمدرضا گلزار از آن زمان تا به امروز نتوانسته درخشش خود در «بوتیک» را تکرار کند.

حامد بهداد اما در نقش مهرداد، یک گام دیگر به تثبیت جایگاه خودش در سینمای ایران نزدیک شد و نشان داد که موفقیتش در «آخر بازی» اتفاقی نبوده. او در این فیلم که سرآغازی بر سلسله بازی‌های منحصر به فرد خودش به شمار می‌رفت، علاوه بر رسیدن به یک امضای شخصی در بازیگری، توانست تسلط خود در بیان را به رخ بکشد و مسیرش را برای فیلم‌های مهم بعدی هموار کند.

۸. روز سوم (۱۳۸۵، محمد حسین لطیفی)

یکی از فیلم‌های ماندگار دفاع مقدس در دهه هشتاد شمسی را محمد حسین لطیفی، کارگردان باسابقه و کاربلد سینما و تلویزیون، ساخت؛ جایی که با یک ریسک شجاعانه، نقش ضدقهرمان را به بازیگر بهتر سپرد و به چهره بااستعدادی به نام حامد بهداد اجازه داد عمق شخصیت و پیچیدگی‌های ذهنی یک کاراکتر منفی را به نحوی شایسته، پیش چشم مخاطب قرار دهد.

«روز سوم» قصه برشی از جنگ تحمیلی را روایت می‌کرد؛ جایی که یک برادر مجبور می‌شود خواهرش را زیر خاک باغچه حیاط خانه خود پنهان کند تا از شر سربازان عراقی مهاجم مصون بماند. سربازان عراقی تحت سرپرستی افسری به نام فواد، خانه را تصرف می‌کنند؛ در حالی که دختر خانواده زیر خاک خوابیده تا توسط برادرش در فرصتی مناسب فراری داده شود.

فواد اما از غیبت دختری که قبلا دلداده او بوده، کم‌کم به اوضاع شک می‌کند و داستان با پیشرفتی قابل ملاحظه، به پایان تراژیک خود نزدیک می‌شود. بازی حامد بهداد، در نقش فواد، حاکی از انعطاف او در اجرای نقش‌های متفاوت بود که این بار در بیان باورپذیر گویش خاص یک سرباز عراقی تجلی یافت.

به علاوه، بهداد با این نقش توانایی قابل ملاحظه‌اش در رنگ‌آمیزی دقیق و چندلایه یک شخصیت منفی را به نمایش گذاشت. «روز سوم» نامزدی سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشنواره فیلم فجر در بیست و پنجمین دوره این رویداد سینمایی را برای او به دنبال داشت.

۷. جرم (۱۳۹۰، مسعود کیمیایی)

پس از فیلم موفق «روز سوم» که تعداد نامزدی‌هایش در جشنواره فجر دو رقمی شده بود، کارنامه بازیگری حامد بهداد دچار یک افت مقطعی شد.

او در فاصله بین این فیلم تا ابتدای دهه نود و فیلم «جرم»، در بیش از پانزده فیلم به ایفای نقش پرداخت که تقریبا همه‌شان آثاری متوسط بودند یا لااقل بازی بهداد در آن‌ها چندان به چشم نیامد. در ابتدای دهه نود اما، بازی در فیلم متفاوت و موفق مسعود کیمیایی، کارگردان باسابقه و شهیر کشورمان، کارنامه حامد بهداد را احیا کرد.

«جرم» اگرچه با روش صداگذاری تولید شده بود، اما موقعیت تازه‌ای در اختیار حامد بهداد قرار داد تا با به نمایش گذاشتن تسلطش بر چهره و بدن، بیش از پیش دیده شود. فضای متفاوت فیلم و زمانش که به تاریخ معاصر اختصاص داشت، تجربه جذابی برای بهداد بود و به بلوغ این بازیگر کمک شایانی کرد. حامد بهداد برای ایفای نقش ناصر در این فیلم، توانست برای نخستین بار برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر شود که یکی از بهترین دوره‌های این رویداد سینمایی بود.

۶. سعادت آباد (۱۳۹۰، مازیار میری)

تنها چند ماه پس از اکران «جرم»، حامد بهداد با یک اثر درجه یک دیگر که بعدها بهترین فیلم کارنامه مازیار میری تا به امروز هم لقب گرفت، به سینماها آمد. «سعادت آباد» فیلم پربازیگر و خوش‌ساختی بود که فضایی به شدت ملتهب داشت و شبی پراتفاق و جنجالی را، با محوریت هم‌نشینی چند زوج و برملا شدن رازهای آن‌ها، روایت می‌کرد.

درخشش تیم بازیگری «سعادت آباد» و انتخاب‌های درست مازیار میری جلوه دوچندانی به این فیلم بخشید و تقریبا همه هنرپیشه‌هایش اجرای باکیفیتی ارائه کردند. بالطبع در این میان، حامد بهداد هم از فرصت ایجاد شده نهایت بهره را برد و با ایفای نقش محسن، یکی دیگر از نقش‌آفرینی‌های ماندگار خود را به حافظه سینمای ایران سپرد.

۵. آرایش غلیظ (۱۳۹۲، حمید نعمت‌الله)

پس از تجربه موفق «بوتیک»، حمید نعمت‌الله برای سومین ساخته سینمایی بلند خود در مقام کارگردان، بار دیگر به سراغ حامد بهداد رفت و اثر متفاوتش را با نقش‌آفرینی زوج حامد بهداد و طناز طباطبایی روانه سینماها کرد.

«آرایش غلیظ» متفاوت‌ترین اثر نعمت‌الله تا امروز است و قصه خود را به دور از فضاهای رایج در سینمای سال‌های اخیر ایران، درباره مردی به نام مسعود ترابی روایت می‌کرد. مسعود بار لوازم آتشبازی دوست خود را از چنگ او درآورده و مترصد فروش آن‌هاست؛ در حالی که اوضاع مطابق انتظارش پیش نمی‌رود و اتفاقات به نحو دیگری رقم می‌خورد.

بازی پیچیده حامد بهداد در «آرایش غلیظ» که مجموعه پیچیده‌ای از نارو زدن‌ها را به تصویر می‌کشید، نامزدی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را برای این بازیگر به دنبال داشت. حامد بهداد برای ایفای این نقش توانست در جشن حافظ، جشن خانه سینما و جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران هم نامزد جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد شود.

۴. دندون طلا (۱۳۹۴، داود میرباقری)

حامد بهداد، در کنار فعالیت‌های سینمایی پرتعداد و موفقیت‌آمیزش که به نوعی عرصه اصلی کار او هم به شمار می‌رود، تا کنون در چند سریال تلویزیونی و دو مجموعه نمایش خانگی هم ایفای نقش کرده. «دل» تجربه اخیر حامد بهداد در شبکه نمایش خانگی، به علت ضعف‌های پرتعداد متن و اجرا که عموما بهداد در آن‌ها نقشی نداشت، از مردم و منتقدان نمره قبولی نگرفت و با واکنش‌های منفی زیادی همراه شد.

اما این بازیگر، در میانه‌های دهه حاضر، یک تجربه گرم و جذاب در شبکه خانگی داشت و با بازی در سریال «دندون طلا» اثر داود میرباقری، مورد توجه مردم قرار گرفت. جدای از تجربه متفاوت و شجاعانه‌ای که مدیوم آن زمان نوپای خانگی برای بهداد به همراه داشت، «دندون طلا» به خاطر ساختار متفاوتش و مبتنی بودن بر آوازهای پرتعداد و بومی، در کارنامه این بازیگر ماندگار شد. بهداد که به خوانندگی هم علاقه دارد، با پذیرش نقش بلبل در این سریال، توانست بخشی از استعداد آوازخوانی خود را در خدمت بازیگری و اجرای نقش خود درآورد.

۳. سد معبر (۱۳۹۶، محسن قرایی)

دومین تجربه کارگردانی محسن قرایی، با فیلمنامه‌ای از سعید روستایی، با وجود همه فراز و نشیب‌هایی که پیش رویش قرار گرفت، نهایتا به اثری قابل قبول در کارنامه عوامل خود تبدیل شد. «سد معبر» بخشی از زندگی قاسم، کارمند اداره سد معبر شهرداری را روایت می‌کند که در حین کلنجار رفتن با مشکلات ریز و درشت اقتصادی، اجتماعی و خانوادگی، بر سر یک دوراهی بسیار دشوار اخلاقی هم قرار می‌گیرد.

این فیلم فضای پرتنشی دارد و حامد بهداد که همواره در معرض اتهام بازی در نقش‌های برون‌گرایانه و پرخاشگرانه قرار داشت، با ایفای نقش قاسم در این فیلم توانست همان شمایل را با پرداختی تازه و نمایش گذار از برون‌ریزی جوانی به پرخاشگری میانسالی، پیش چشم مخاطب قرار دهد.

«سد معبر» در جشنواره فجر چندان موفق نبود، اما حامد بهداد توانست برای این فیلم برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشن خانه سینما و جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران شود و در جشن حافظ نیز نامزدی تندیس بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را به خود اختصاص داد.

۲. مارموز (۱۳۹۷، کمال تبریزی)

کمال تبریزی، کارگردان باسابقه و پرافتخار سینمای ایران، مدت‌هاست که از سطح اول سینمای ایران فاصله گرفته و فیلم‌های درجه یک و محبوب نمی‌سازد. او چند سالی است که به تولید کمدی‌های متفاوت و مفهومی روی آورده و امیدوار است بتواند به نوبه خود با جریان کمدی‌های سخیف رایج در سینمای ایران مقابله کند.

«مارموز» تجربه متوسط کمال تبریزی در این عرصه بود که حامد بهداد را به عنوان نقش اول خود می‌دید. بهداد در این فیلم نقش یک سیاستمدار بی‌سواد به نام قدرت‌الله صمدی را ایفا می‌کند که به طور اتفاقی در کانون توجهات قرار می‌گیرد و سودای قدرت به سرش می‌افتد. «مارموز» نه فیلم ویژه‌ای محسوب می‌شود و نه حامد بهداد اجرای حیرت‌انگیزی در آن به نمایش می‌گذارد.

این فیلم اما از این جهت در کارنامه بهداد حائز اهمیت است که این بازیگر را از فضاهای تکراری در سینمای اجتماعی کاملا جدا کرد و به سوی تجربه‌های کاملا متفاوت و انتخاب‌های جسورانه سوق داد. نگاهی کلی به کارنامه بهداد نشان می‌دهد که او پس از «مارموز»، به بازیگر شجاع‌تری تبدیل شده و حالا با انعطاف بیشتر، می‌تواند نقش‌هایی غیرمنتظره خلق کند.

۱. قصر شیرین (۱۳۹۸، رضا میرکریمی)

جلال مرادی، مردی عبوس و به انتها رسیده است که روزگار سختی را سپری کرده، از همسرش جدا شده، فرزندانش را رها کرده و زن جوانی را به عقد خود درآورده است. جلال اما، به واسطه برخی وقایع، با همسر تازه و فرزندان خود در یک جاده همراه می‌شود و در مسیر این سفر، دگرگونی‌های درونی را تجربه می‌کند.

«قصر شیرین» با فیلمنامه‌ای دقیق که پرداخت مناسب شخصیت‌ها را فراهم می‌آورد و اجرای پخته و هنرمندانه یکی از کارگردان‌های نام‌آَشنای سینمای ایران، موقعیت یک تولد دوباره را در اختیار حامد بهداد قرار داد.

بدین ترتیب، بازیگری که همواره به برون‌گرایی و ایفای نقش‌های پر از فریاد شهرت داشت، این بار با اجرای دقیق یک کاراکتر آرام و درون‌گرا، مقابل دوربین فیلم متفاوتی از رضا میرکریمی حاضر شد و اجرای دلنشین و پرظرافتش، نامزدی سیمرغ بهترین بازیگر نقش اصلی مرد در سی‌ و هفتمین جشنواره فیلم فجر و جایزه بهترین بازیگر مرد جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران را برای او به ارمغان آورد.