فیلم بیوه سیاه «Black Widow» جزو آثار سینمایی است که کمپانی مارول در فاز چهارم خود، آن را به اکران درآورده است. فیلمی که اختصاص به شخصیت بیوه سیاه یا ناتاشا رومانوف دارد. کاراکتری که نقش آن را اسکارلت جوهانسون بر عهده داشته و تا به امروز در بیشتر آثار ابرقهرمانی مارول حضور مستمر داشته است.
کاراکتر بیوه سیاه یکی از شخصیت‌های کمیکی مارول است که توسط استن لی و در سال ۱۹۶۴ خلق گردید. کاراکتری با درونمایه‌های فمنیستی که یک قاتل حرفه‌ای روسی را به نمایش می‌گذارد که بعد از ماجراهای بسیاری به عضویت تیم انتقام‌جویان در می‌آید. کاراکتری که در تمامی فیلم‌های انتقام‌جویان avengers حضور داشته و در سرانجام در فیلم انتقام جویان: پایان بازی Avengers: End Game کشته شد.
فیلم بیوه سیاه دوبله فارسی در فیلم گردی
بیوه سیاه محصول سال ۲۰۲۱، فیلم اختصاصی این شخصیت دنیای مارول است. فیلمی که با وجود اپیدمی کرونا چندین و چند بار اکرانش به تعویق افتاد. این فیلم را می‌توان همراه با سریال‌های وانداویژن، فیلم شانگ چی و افسانه ده حلقه، سریال لوکی، فیلم جاودانه‌ها، فیلم مرد عنکبوتی دور از خانه و چند فیلم و سریال دیگر استودیو مارول، در فاز چهارم دنیای سینمایی این کمپانی دید.
(فیلم بیوه سیاه دوبله فارسی در فیلم گردی)
فیلم‌هایی که همگی به داستان‌های بعد از انتقام‌جویان ارتباط دارند. با اینکه فیلم بیوه سیاه با وجود آن که در فاز چهارم دسته‌بندی می‌شود اما داستان آن بین داستان فیلم جنگ داخلی و قبل از جنگ ابدیت رخ می‌دهد. جایی که ناتاشا بعد از پنهان شدن کاپیتان آمریکا، او نیز شروع به فرار می‌کند. اما گذشته او که در اتاق سرخ بوده است دوباره به سراغ ناتاشا می‌آید. گذشته‌ای که خانواده او را دوباره کنار یکدیگر جمع می‌کند تا سراغ کسانی روند که آن‌ها را تبدیل به آنچه که امروز هستند، کرده‌اند.
فیلمی از زنان برای زنان
فیلم بیوه سیاه توسط تیمی متشکل از زنان هالیوودی ساخته شده است. کارگردان اثر خانم کیت شورتلند «Cate Shortland» استرالیایی تبار است. کارگردانی که اثر مشهوری را در کارنامه هنری خود ندارد و می‌توان گفت فیلم بیوه سیاه اولین کار شاخص او باشد. از سمت دیگر نویسنده فیلم نیز یک فیلمنامه‌نویس خانم است که نام او را بیشتر از کارگردان این فیلم شنیده‌ایم.
خانم جک شفر «Jac Schaeffer» نویسنده‌ای است که سابقه نوشتن فیلمنامه اثر ابرقهرمانی دیگری به نام کاپیتان مارول «Captain Marvel» و همچنین سریال وانداویژن «WandaVision» را دارد. آثاری که همگی اختصاص به کاراکترهای ابرقهرمانان زن دنیای مارول دارند. حال این دو فرد، یعنی کیت شورتلند و جک شفر در جدیدترین اثر خود به سراغ ساختن فیلم اختصاصی از شخصیت بیوه سیاه رفته‌اند. شخصیتی که می‌توان گفت به اندازه قهرمانان مرد دنیای مارول طرفدار دارد.
بیوه سیاه فیلمی فمنیستی
فیلم بیوه سیاه را باید ادامه‌ای بر آثار ابرقهرمانی مبتنی بر شخصیت‌های زن دانست. فیلم‌هایی همچون کاپیتان مارول، واندر وومن، وانداویژن و بیوه سیاه که رویکردی کاملا فمنیستی به مسئله ابرقهرمان بودند دارند. همگی می‌دانیم که دنیای کمیک‌های آمریکایی رویکردی کاملا مردسالارانه به دنیای ابرقهرمانان دارند. نگاهی که در فیلم‌های ساخته شده از کمیک‌های ابرقهرمانی نیز کاملا مشهود است.
اما در سال‌های اخیر این رویکرد به خصوص در فیلم‌های ابرقهرمانی مارول و دی‌سی کمی تغییر جهت داشته است. تغییر جهتی که باعث شده است آثاری با رویکرد فمنیستی و همچنین نژادی بیشتری نسبت به قبل در برنامه تولیدات سینمایی این دو کمپانی قرار بگیرند.
فیلم بیوه سیاه در همین چهارچوب قرار می‌گیرد. فیلم که داستان شخصیت ناتاشا رومانوف را بازگو می‌کند سعی دارد تا نگاهی کاملا زنانه را به مسئله نبرد و قهرمان بودن به مخاطب خود ارائه کند. داستان با تم اکشن محور خود شخصیت‌های اصلی را که همگی زن هستند در مقابل دنیای مردانه قرار می‌دهد. دنیایی که زنان را صرفا ابزاری برای رسیدن به قدرت و سو استفاده می‌داند.
نگاه ابزار محور به زنان
نگاه ابزاری به زنان را می‌توان در شخصیت منفی فیلم به طور بارز مشاهده کرد، شخصیتی که رهبر تشکیلاتی شبیه به هایدرا با نام اتاق قرمز است. دریکوف که شخصیت آن را « Ray Winstone» بازی می‌کند، رهبر تشکیلات اتاق قرمز است که با دزدیدن دختران جوان آن‌ها را تحت آموزش‌های سخت، تبدیل به قاتلان حرفه‌ای می‌کند.
قاتلانی که به وسیله کنترل ذهن تن به تمام خواسته‌های این شخصیت شرور می‌دهند. حال ناتاشا با بازی « Scarlett Johansson» به همراه خواهر ناتنی خود یعنی یلنا با بازی « Florence Pugh» و البته پدر و مادر ناتنی‌اش با بازی « David Harbour» و « Rachel Weisz» به دنبال نابود کردن اتاق قرمز و پایان دادن به سلطه بر زنان هستند.
اثری اکشن محور یا فمنیسم محور؟
فیلم بیوه سیاه به لحاظ دسته‌بندی در ژانر اکشن، توانسته است به خوبی شاخصه‌های یک فیلم هیجان‌محور را داشته باشد. از نبردهای تن‌به‌تن کاراکترها بگیرید تا نمایش نبردهای باشکوه در هوا و زمین که همگی نشان از آن دارد که فیلم می‌تواند به خوبی مخاطبان اکشن پسند خود را راضی نگه دارد. مخاطبانی که عمدتا طرفدار ژانر ابرقهرمانی و تیم انتقام‌جویان هستند.
اما فیلم در بخش داستانی و شخصیت‌پردازی حرف جدیدی برای گفتن نخواهد داشت. در واقع رویکرد فمنیستی فیلم سایه سنگینی را بر داستان و شخصیت‌های فیلم انداخته است. تمام شخصیت‌های اصلی فیلم زنان جنگجویی به تصویر کشیده می‌شوند که مورد ظلم و ستم مردان قرار گرفته‌اند و حال به دنبال انتقام‌اند. گویی که زن بودن در فیلم نوعی عامل برتری به حساب می‌آید و مرد بودن نشانه ضعف.
نگاه برتری جویانه به مردان
مردان در فیلم نقش‌های فرعی را برعهده دارند که یا یک هیکل گنده اما به دور از هوش دارند و یا سلطه گرانی هستند که تنها در فکر سو استفاده از زنان‌اند. حال این مردان که در فیلم چیزی جز جنس ضعیف‌تر به تصویر کشیده نشده‌اند در مقابل زنان فیلم که از هوش و زکاوت برخوردار هستند قرار گرفته‌اند. داستان فیلم نیز با همین رویکرد به مسئله می‌نگرد. داستان فیلم بیوه سیاه درباره نجات زنان از چنگال مردان است و این وظیفه نیز برعهده زنان است که خود را نجات دهند.
نگاه غالبی که بر فضای فیلم حکم فرماست به خصوص با توجه به تیم سازنده فیلم ما را در مواجه با یک اثر خوب قرار نمی‌دهد. در واقع فیلم شاید در زمینه اکشن و نبردهای هیجان‌انگیز و تعقیب و گریزهای پر زد و خورد خوب عمل کند اما در موارد دیگر فیلم نمی‌تواند از سایه فمنیسمی بودن خود و نگاه بالا به پایین زنان نسبت به مردان رهایی یابد.
فیلم بیوه سیاه برای مخاطبان دنیای مارول اثر خوبیست، اثری که می‌تواند حدود دو ساعت شما را سرگرم کند اما در نگاه و تعاریف فمنیسم، فیلم نمی‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد. در واقع نگاهی که فیلم به معقوله زنان باید داشته باشد، همچون فیلم سرزمین بی‌خانمان‌ها « Nomadland» در فیلم بیوه سیاه بیشتر شبیه به یک بازی کودکانه می‌ماند. بازی که در میان اکشن‌های پرزرق و برق فیلم نامرئی گشته است.
