چرنوبیل: پرتگاه Chernobyl: Abyss محصول جدید سینمای روسیه است که می‌توان آن را اثری دانست که در واکنش به ساخت سریال چرنوبیل توسط شبکه HBO آمریکا ساخته شده است. اثری که تلاش دارد تا روایت آمریکایی‌ها از حادثه نیروگاه اتمی چرنوبیل را با روایت روسی جایگزین کند. جایگزینی که می‌توان گفت تا حدودی نیز موفق عمل کرده است.
فیلم چرنوبیل پرتگاه توسط Danila Kozlovsky کارگردانی شده است. نام دانیلا کوزلوفسکی برای بسیاری از مخاطبان فیلم باز، یادآور نقش او در سریال Vikings و همچنین فیلم Hardcore Henry است. بازیگری روس تبار که در سریال وایکینگ‌ها نقش Oleg the Prophet را بازی کرد اما این بار در نقش کارگردان و سپس بازیگر فیلم چرنوبیل ظاهر شده است تا نشان دهد نه تنها بازیگر نام آشنایی در صنعت فیلم‌سازی روسیه است، بلکه توانایی کارگردانی نیز دارد.
حماسه مردم شوروی در حادثه چرنوبیل
فیلم چرنوبیل: پرتگاه روایتی حماسه گونه از رشادت‌های آتش‌نشانان حاضر در انفجار نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل است. حادثه چرنوبیل به نوبه خود یکی از بزرگترین فجایع تاریخ بشر به حساب می‌آید. فاجعه‌ای که باعث مرگ هزاران انسان شد و فاجعه زیست محیطی بسیاری را نیز به بار آورد. فاجعه‌ای که امریکایی‌ها در سریال چرنوبیل آن را نتیجه سهل‌انگاری و وضعیت فاسد سیستم حکومتی شوروی بازنمایی کردند اما روس‌ها آن را ناشی از دخالت آمریکایی‌ها می‌دانند.
ماجرای این کش و قوس میان دو کشور بر سر حادثه چرنوبیل از سریال شبکه HBO آغاز شد. سریالی که روس‌ها را بر آن داشت تا روایت خود را از حادثه چرنوبیل ارائه کنند. روایتی که برخلاف آمریکایی‌ها تراژدی نیست و تلاش دارد تا بعد حماسه را داخل روایت خود بگنجاند. حماسه ای که در ابتدا گفته می شود که بر اساس مستندات واقعی است اما شخصیت های اصلی آن تخیلی هستند.
فیلمی داستانی علیه سریالی مستند
فیلم برخلاف نمونه آمریکایی که بر اساس مستندات آرشیوی و مبتنی بر روایت تاریخی همچون به یک اثر مستند تلاش می‌کند روایت خود را ارائه دهد، سعی دارد قصه حماسی خوبی را برای مخاطب تعریف کند. می‌توان گفت تفاوت دو دیدگان نیز از نحوه پرداخت دو اثر نشات می‌گیرد، زیرا برای نشان دادن تراژدی شما باید بتوانید دلایل مستند را نمایش دهید و برای نشان دادن حماسه باید قصه‌گوی خوبی باشید.
شوروی آن چیزی که امریکا می‌گوید نیست
داستان در سه پرده روایت می‌شود، پرده اول زندگی شخصی کاراکترها و آشنایی با اتمسفر جهان داستانی، پرده دوم حادثه چرنوبیل و کش و قوس‌های مرتبط با تصمیماتی که برای مهار نیروگاه انجام می‌شود و پرده سوم که نمایشی حماسی از فداکاری نیروهای آتش‌نشان و داوطلبان است.
پیرنگ اصلی داستان درباره آتش‌نشان فداکاری است که در ایستگاه آتش‌نشانی نیروگاه مشغول به فعالیت است. فردی به نام الکسی که نقش آن را خود کارگردان فیلم یعنی دانیلا کوزلوفسکی بازی می‌کند. داستان با روایت زندگی شخصی و اجتماعی الکسی، تلاش دارد تا نشان دهد که مردم شوروی علارغم همه مشکلات افرادی شجاع و میهن پرست هستند.
نمایش این ویژگی در تک تک سکانس‌های اثر مشهود است. از نیمه ابتدای فیلم بگیرید که کارگردان ما را با زندگی او و خانواده‌اش، آن هم قبل از بروز حادثه روایت می‌کند تا حتی لحظات نفس گیر تلاش او و دوستانش برای بستن شیرهای فلکه آب در رآکتور هسته‌ای. قاب‌های شاد با تصاویر روشن و همچنین پس زمینه‌هایی از مردم شاد شوروی، همگی نشان دهنده آن هستند که فیلم می‌خواهد نشان دهد شوروی آن چیزی که آمریکایی‌ها نشان می‌دهند نیست.
«حماسه» محور اصلی قصه فیلم چرنوبیل: پرتگاه
فیلم بر محور پیرنگ حماسه گونه شخصیت اصلی جلو می‌رود. الکسی در پیچش داستانی فیلم و تغییراتی که در آن رخ می‌دهد، از فردی که در ابتدا می‌خواهد از مهلکه فرار کند تبدیل به فردی می‌شود که جان خود را برای محافظت از مردم کشور فدا می‌کند. در واقع اثر با طعنه‌ای به سریال آمریکایی، نشان می‌دهد که با وجود پیشنهاد مالی برای افراد داوطلب اما این افراد برای میهن خود تصمیم به رفتن در دل حادثه گرفتند و نه برای پول.
فیلم برخلاف نسخه آمریکایی وارد ابعاد سیاسی حادثه چرنوبیل نمی‌شود. یعنی در اثر بیان می‌شود که در ساخت نیروگاه اشتباهاتی رخ داده است اما این اشتباهات نه به عنوان یک اتفاق بزرگ بلکه به عنوان یک حادثه غیر‌قابل پیش‌بینی به نمایش گذاشته می‌شود. فیلم در همین راستا علت حادثه چرنوبیل را نیز به مردم و جامعه شوروی متصل می‌کند. اتصالی که در سکانس قبل از ورود دو شخصیت اصلی برای بستن شیرها بین آن‌ها رد و بدل می‌شود و شخصیت اصلی در گفتگو با یکی از مهندسان اصلی نیروگاه می‌پرسد که علت اصلی حادثه چه بوده است و او پاسخ می‌دهد، مردم.
جامعه شوروی و پیشرفت آن علت اصلی حادثه بیان می‌شود و اثر تلاش دارد تا بگوید این حادثه برای آن رخ داد که حکومت شوروی تلاش داشت تا رفاه را برای مردمش به ارمغان بیاورد. همان طور که در سکانس‌های فیلم نیز این رفاه با خانواده‌های شاد، خوردن کیک، رفتن به قرارها عاشقانه و حتی هدیه دادن یک دوربین فیلم برداری حرفه‌ای به پسر الکسی نمایش داده می‌شود.
پروپاگاندایی علیه پروپاگاندا
فیلم چرنوبیل: پرتگاه پروپاگاندایی و در واکنش به پروپاگاندای آمریکایی‌ها از حادثه چرنوبیل است. اثری که در همان روزهای ابتدایی پخش نسخه آمریکایی خبر ساختش توسط مقامات فرهنگی روسیه داده شد و حال بعد از ۲ سال از پخش سریال، نسخه روسیه‌ای چرنوبیل نیز منتشر گردید. نسخه‌ای که همچون همتای آمریکایی خود اثری متوسط است اما تلاش دارد که نشان دهد چرنوبیل یک تراژدی نیست، بلکه یک حماسه عظیم است.
حماسه ای به نام فیلم چرنوبیل، که تراژدی نیست و می‌خواهد بگوید دنیای تکنولوژی به خصوص داشتن نیروگاه هسته‌ای و انرژی آن حق مسلم هر کشوری است و داشتن آن یعنی رفاه و پیشرفت.
